De Hoekse en Kabeljauwse twisten
In 1345 kwam graaf Willem IV van Holland om tijdens een veldslag in Friesland, het hoofd doorboord door een pijl. Omdat hij geen kinderen had, werd hij opgevolgd door zijn zuster Margaretha van Beieren; deze zou later worden opgevolgd door haar zoon – de latere Willem V – als hij meerjarig werd.
Toen Willem 17 werd, werd hij door vooral burgers en sommige edelen (de geslachten Van Arkel, Van Egmond, Van Borsselen, Van Culemborg) aangespoord om de macht over te nemen: deze partij heette de 'Kabeljauwen'. Margaretha wilde haar macht echter niet afstaan en werd daarbij gesteund door een andere groep edelen (de geslachten Van Brederode, Van Wassenaar, Van Montfoort, Van Duivenvoorde): deze partij noemde zich de 'Hoeken'.
Naast de successie-strijd werd het conflict tussen de Hoeken en de Kabeljauwen een strijd om de macht tussen edelen of tussen burgers die reeds verdeeld waren en voor hun eigen belangen streden. De strijd veranderde daarom al snel in een burgeroorlog, waarin de conservatieve adel (de Hoeken) het opnam tegen de progressieve adel en burgerij (de Kabeljauwen).
Het conflict kende verschillende gebeurtenissen die de strijd tussen de Hoeken en de Kabeljauwen steeds weer deed oplaaien:
1392:
Aleid van Poelgeest, de minnares van de graaf van Holland Albrecht
van Beieren, wordt vermoord door de Hoeken. De graaf van Holland
neemt wraak op de Hoekse edelen.
1417-1428:
de gravin van Holland Jacoba van Beieren (gesteund door de Hoeken)
wordt langzaam maar zeker beroofd van haar macht door hertog Filips
van Bourgondië (gesteund door de Kabeljauwen).
enz...
Het
conflict eindigde pas aan het einde van de 15de eeuw.
naar:
Giard,
H. (2007). Journal de Jacqueline de Bavière, Ultime
comtesse de Hainaut, de Hollande et de Zélande, 1401-1436.
Textes & Prétextes, p.51-53,
p.99;
http://www.let.rug.nl/~maps/haarlem/hktwist.htm;
Sesam
Encyclopedie (1974);
wikipedia;