. |
Kasteel De Oudborg is de ruïne van een rechthoekig waterkasteel. Het staat ten westen van het dorp Swalmen (Limburg).
De Oudborg heette oorspronkelijk 'Huis te Swalmen'. Vanaf het einde van de 15de eeuw werd het 'de Oudborg' genoemd om het te onderscheiden van het nieuwere kasteel Hillenraad, ook gelegen in Swalmen.
De eerste heer van Swalmen was ridder Seger van
Broekhuizen (vermeld in 1272), maar in zijn tijd bestond het
kasteel nog niet.
Heel waarschijnlijk werd de Oudborg
gesticht door zijn kleinzoon Seger Vosken van Swalmen
rond 1330, al wordt het kasteel pas voor het eerst vermeld in
1342.
De Oudborg werd gebouwd op een verhoging bij het riviertje 'de Swalm'. Het bestond uit een achthoekige donjon (de huidige ruïne) met een aansluitende rechthoekige ringmuur van 25 bij 17 meter. Binnen de ringmuur stond een L-vormige woonvleugel, gebouwd tegen de noordwest- en noordoostzijden van de ommuring (zie plattegrond hiernaast).
In het zwart de overgebleven muren. . |
De rampspoed begon al aan het einde van de 14de eeuw.
Toen overleed kasteelheer Werner van Swalmen kinderloos, waarna
zijn broer Robijn van Swalmen het kasteel in 1381 verkocht aan
zijn neef Dirk van Oost.
Maar Dirk van Oost vond het kasteel
kennelijk niet goed genoeg, want kort nadat hij eigenaar was
geworden, liet hij op korte afstand een nieuw kasteel optrekken:
kasteel
Hillenraad. Daarna werd de Oudborg hoogstwaarschijnlijk
zelden meer bewoond.
Het lijkt erop dat het kasteel in de tweede helft van de 15de eeuw door brand werd verwoest. In en rond de donjon werden namelijk laagjes houtskool, as-resten en leien van het dak gevonden. Na de verwoesting werd het kasteel nooit meer herbouwd.
de donjon vanuit het zuiden. |
In 1963 werden de verdwenen kasteelresten rondom de donjon opgegraven.
Dit had de oorspronkelijke plattegrond van het kasteel duidelijk moeten maken, maar jammer genoeg werden er weinig funderingen teruggevonden. Kennelijk was de ruïne - inbegrepen de fundamenten- in het verleden gebruikt als steengroeve.
De gevonden resten maakten het nog mogelijk om een plattegrond te tekenen, maar het is nu bijvoorbeeld niet meer na te gaan of er naast de donjon andere torens hebben gestaan.
Vandaag de dag
Het kasteel is vrij toegankelijk.
Foto hierboven:
de ruïne vanuit het zuidoosten.
Kasteel De Oudborg Naborchweg 10 Swalmen
|
Tekst: Mathieu Fannee
Geraadpleegde literatuur:
Hupperetz, W. & B. Olde Meierink & R. Rommes (red.) (2005). Kastelen in Limburg. Burchten en landhuizen (1000-1800). Stichting Limburgse Kastelen, Uitgeverij Matrijs, Utrecht, p.190-191;
Kransberg, D. & H. Mils (1979). Kastelengids van Nederland; Middeleeuwen. Fibula-Van Dishoeck, Haarlem, p.242-243;
Kuipers-Verbuijs, M.J. et al (1997). Ruïnes in Nederland, Waanders Uitgevers, Zwolle, p.208-209;
Luys, W. (1997). "De Oudborg, een kasteelruïne in het Swalmdal" in: Castellogica III, NKS, Wijk bij Duurstede, p.273-276;
Reijen, Paul E. van (1976). Middeleeuwse kastelen in Nederland, Unieboek b.v., Bussum. (3de herziene druk), p.110-111;
Illustraties:
(plattegrond)
auteur
onbekend, gevonden op
http://www.kasteleninnederland.nl/kasteel729.php;
(foto's
van het kasteel) Mathieu Fannee;